ناوگان دریایی کشور از سال 1397 مورد شدیدترین تحریم‌ها قرار گرفته است، اگر چنین تحریمی وجود نداشت به‌طورقطع ایران، دارای یکی از بزرگ‌ترین و قدرتمندترین ناوگان‌های بین‌المللی بود. ایران یکی از کشورهای است که با پنج هزار و 800 کیلومتر نوار ساحلی، می‌تواند به‌عنوان کشور آبی معرفی شود. باوجود چنین قدرت و پتانسیلی هنوز نتوانسته‌ایم از دریا، بنادر و پسکرانه بنادر به‌خوبی استفاده کنیم. این در حالی است که در سیاست‌های کلی برنامه هفتم توسعه که از سوی رهبر معظم انقلاب ابلاغ شده در بند ۱۱ بر «اجرایی‌سازی مزیت‌های دریا، سواحل، بنادر و آب‌های مرزی» تاکید شده است. این امر نشان می‌دهد که در برنامه توسعه‌ای جدید کشور، ارگان‌های دریایی بایستی به مزیت‌های دریایی و پتانسیل‌های که این بخش دارد، توجه مضاعف داشته باشند.
باوجود آن‌که وسعت مرز دریایی ایران زیاد است کمتر از انگشتان دست بنادر بسیار فعال و پویا داریم. این در حالی است که ایران عضو پیمان‌های بین‌المللی چون اوراسیا و شانگهای است. با توجه به موقعیت خاصی که ایران دارد می‌توان از بنادر بیشتری برای تخلیه و بارگیری کالا، ترانزیت و... استفاده کرد و از سوی می‌توان بنادر جدید در حاشیه دریای خزر داشت تا پیمان اوراسیا با شرایط بهتری اجرایی شود.
وضعیت موجود نشان می‌دهد که ما از امکانات خدادادی در حوزه دریا استفاده نکردیم. با افزایش تعداد بنادر و تجهیز آن‌ها به تکنولوژی‌های روز می‌توانیم به سمتی برویم که از این ظرفیت برای ترانزیت کالاهای شرق به غرب و شمال به جنوب دنیا استفاده کنیم. متاسفانه سال‌هاست که از این نکته غافل بوده‌ایم.
لازم به ذکر است توسعه بندر و حمل‌ونقل دریایی فقط در دریا انجام نمی‌شود و تنها با خرید کشتی و ساخت بندر نیست. برای توسعه حمل‌ونقل دریایی و استفاده بیشتر از دریا به پسکرانه‌های توسعه یافته، راه‌های مواصلاتی مناسب، تقویت ناوگان ریلی و جاده‌ای نیاز است. اگر تمام این موارد به کمک ناوگان دریایی بیایند بهره‌برداری مناسبی از پتانسیل دریا صورت می‌پذیرد.
به‌منظور استفاده از پتانسیل یاد شده به تغییر نگرش کلی در حوزه اقتصاد نیاز داریم.
این‌که ما به دنبال تولید هر چیزی با هر قیمت و هر کیفیتی باشیم یا به مزیت اصلی کشور که تجارت، ترانزیت و صادرات مجدد است بپردازیم، کار درست و واقع‌بینانه‌ای نیست؛ در این حوزه‌ها نیازمند تغییر نگرش جدی هستیم. البته تغییر نگرش بسیار سخت است چرا که تولید را مقدس فرض کرده‌ایم و با شعارهایی که خودکفایی و تولید در همه زمینه‌ها را ترویج می‌دهد عمدتاً تولیداتی انجام می‌دهیم که نه صرفه اقتصادی دارد نه کیفیت و قیمت قابل عرضه در بازارهای جهان را هم ندارد.
اگر یک‌هزارم توجهی که به تولید، صنعت و کشاورزی صورت پذیرفته در حوزه خدمات بندری و ترانزیتی صورت می‌گرفت و از قابلیت‌های بندری، صادرات مجدد و موقعیت جغرافیایی و خدادادی کشور استفاده می‌کردیم تغییرات قابل قبولی در حوزه صنعت دریایی صورت می‌گرفت. مقام معظم رهبری بیش از دو دهه است که راجع به سواحل مُکران صحبت کرده‌اند و متاسفانه هیچ کار اجرایی در این خصوص صورت نگرفته است. سواحل مکران نمونه مناسبی از ثروت و موقعیت خدادادی کشور است که باید مورد استفاده قرار گیرد.
بنادر ایران، ظرفیت فوق‌العاده‌ای برای فعالیت‌های صنعتی، تجاری و لجستیکی دارند و باید زیرساخت‌های لازم جهت دسترسی بنادر به‌منظور انتقال کالا در حوزه ریلی، جاده‌ای و هوایی با بهترین کیفیت مدنظر قرار گیرد.