اشاره بندر و دریا | بدون شک امر مدیریت شهری و تصمیم‌گیری راهبردی، نیازمند تجربه، دانش و تخصص است و این مدیریت در مناطق کوچک و کم‌جمعیت مانند جزیره‌ی خارگ به دلیل نبود امکانات، سرمایه و نیروی انسانی کافی از حساسیت بالاتری برخوردار است. شعیب بحرینی که در دوره‌ی سوم شوراهای اسلامی، از سال ۱۳۸۶ به مدت پنج سال مسئولیت مدیریت شهری شهر خارگ را برعهده داشته، از اواسط سال گذشته نیز مجدد کار خود را در این جزیره‌ی نفتی به‌عنوان شهردار آغاز کرده و در این مدت در سطوح مختلف پیگیر رفع مشکلات خارگ شده است. بحرینی در گفت‌وگو با «بندر و دریا» از مسائل و مشکلات جزیره‌ی خارگ صحبت کرده و به چشم‌انداز شهرداری برای توسعه و آبادانی این جزیره اشاره کرده است. در ادامه ماحصل این گفت‌وگو را می‌خوانید.
مهم‌ترین محور و مجموعه‌فعالیت‌های مدیریت شهری شهرداری جزیره‌ی خارگ شامل چه مواردی می‌شود؟
هم‌زمان با رشد تدریجی شهر خارگ در یکی دو دهه اخیر، نیازهای شهری شهروندان نیز به مراتب بیشتر شد، به‌طوری‌که ادارهی حوزه‌ی شهری خارگ را با مشکلاتی جدی مواجه کرده است. تغییر شاخص‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، ظهور تمایلات عمومی به قانون‌گرایی، حقوق شهروندی و جامعه مدنی، اهمیت‌یافتن عرصه‌ی عمومی به‌عنوان مهم‌ترین عرصه‌ی فعالیت شهرداری خارگ، مشکلات تامین هزینه‌ی ادارهی شهر و مشکل حمل‌‌ونقل دریایی، در بین مسائل یاد شده، از همه بارزتر به‌نظر می‌رسد؛ ضمن این‌که تلاش‌های بی‌دریغ و شبانه‌روزی پرسنل زحمت‌کش مجموعه‌ی شهرداری خارگ در رده‌های مختلف ستادی و اجرایی، قابل تقدیر است، ولی با توجه به پویایی شرایط اجتماعی و فرهنگی و رشد روزافزون نیازهای شهری و شهروندان، کارایی و اثربخشی مدیریت شهری به‌طور عام و در مقوله‌‌ی اجتماعی به‌طور خاص، نیازمند تطبیق مدیریت با شرایط و تحولات جاری و توجه جدی به موضوعات مختلف در شهر است و به هم‌افزایی بیشتر نیاز دارد. همچنین شهرداری خارگ در حوزه‌ی توزیع آب پایدار محدوده‌ی شهری نیز نقشی مهم و راهبردی دارد.
فعالیت‌های شما به‌عنوان شهرداری جزیره‌ای نفتی، تفاوتی هم با دیگر شهرداری‌های شهرهای استان بوشهر دارد؟
اصولا در تعیین و تعریف شهر کوچک، بیشتر بر اندازه‌ی جمعیتی تاکید می‌شود که یکی از دلایل آن هم این است که اطلاعات محدودی در مورد دیگر ویژگی‌ها و خصوصیات این قبیل شهرها وجود دارد. تعریف شهر کوچک در هر کشور و منطقه‌ای، با توجه به شرایط و مقتضیات جمعیتی، اقتصادی و اجتماعی متفاوت است. شهرهای کوچک هر اندازه کوچک باشند، از آن‌جا که شهر هستند، گرفتاری‌های فراوانی برای ادارهی آن‌ها وجود دارد. شهر ـ هرچند کوچک و کم‌جمعیت هم باشد ـ پدیده‌ای پیچیده است و اگر ابزار و امکانات کافی برای ادارهی آن فراهم نشود، ادارهی آن به‌مراتب از شهرهای بزرگ که مملو از امکانات، سرمایه و نیروی انسانی متخصص هستند، دشوارتر خواهد بود.
شهر خارگ نیز از این قاعده مستثنا نبوده و نیست. دلیل اصلی این تفاوت را باید در محدوده‌ی جغرافیایی و همچنین دقت نظر بالا در توسعه‌ی شهری دانست.
یکی از مسائل و مشکلات اصلی جزیره‌ی خارگ، بحث تردد دریایی اهالی این جزیره به بنادر هم‌جوار است. برای رفع این مشکل چه اقداماتی صورت گرفته است؟
جزیره راهبردی خارگ از اهمیت اقتصادی بالایی در حوزه‌ی انرژی برخوردار بوده و به‌نوعی می‌توان گفت شریان حیاتی اقتصاد ایران اسلامی است. مردمان این دیار، مردمانی صبور، قدردان و شایسته‌ی دریافت بهترین خدمات هستند و یقین داریم که با ظرفیت‌های موجود، مشکلات این جزیره حل شود.
یکی از مسائل و مشکلات اصلی جزیره‌ی خارگ، بحث تردد دریایی اهالی و ساکنان شریف این جزیره بوده که اقدامات خوبی در این زمینه صورت گرفته است. به همت نماینده‌ی مردم شریف بوشهر، گناوه و دیلم، استاندار و فرماندار بوشهر، بخشدار و اعضای شورای شهر خارگ با هم‌افزایی و هم‌گرایی صورت‌پذیرفته، اقدامات مناسبی از سوی وزارت نفت در زمینه‌ی تسهیل تردد دریایی اهالی صبور این خارگ انجام گرفته است.
از قدیم، بخش عمده‌ای از مردم جزیره‌ی خارگ به صیادی مشغول بوده‌اند و از این طریق امرارمعاش می‌کرده‌اند. برای بهبود وضعیت مشکلات صیادان این جزیره چه اقداماتی انجام داده‌اید؟
جزیره‌ی خارگ شاید یکی از قدیمی‌ترین مراکز صید و صیادی ایران اسلامی باشد؛ از گذشته که صید مروارید و آبزیان را داشتند تا امروز که صیادان بسیاری در این جزیره مشغول به کار هستند. صیادان خارگی در گذشته ساعت‌ها روی آب غوطه‌ور بودند تا برای صید مروارید اقدام کنند و وقتی مروارید صید می‌کردند، افرادی از کشورهای عربی برای خرید آن‌ها به خارگ می‌آمدند.
بسیاری از اهالی جزیره‌ی خارگ از طریق دریا ارتزاق می‌کردند و علاوه بر صید و صیادی، کسب‌وکارهایی نیز از طریق دریا داشتند و با کشورهای هم‌جوار مثل عراق، بحرین، امارات، قطر و... مراوده داشتند.
خارگی‌ها با دریا زندگی کردند و پیر شدند، اگر‌چه امروز هم بسیاری هستند که از دریا کسب درآمد می‌کنند ولی دیگر خبری از صید مروارید در این جزیره نیست و صیادان تنها امیدشان به صید ماهی و میگو است.
موضوع ساخت بندر صیادی خارگ، یکی از خواسته‌های دیرینه و البته به‌حق صیادان جزیره‌ی خارگ است و نبود زیرساخت‌های استاندارد در حوزه‌ی شیلاتی، صیادان خارگ را با مشکلات فراوانی مواجه کرده است. البته که شورای شهر خارگ و شهرداری این جزیره، تلاش کرده طی یک برنامه‌ریزی مدون، صیادان را زیر چتر حمایتی خود قرار دهد.
تعامل شهرداری جزیره‌ی خارگ با دیگر ادارات و شرکت‌های مستقر در جزیره، به‌ویژه ادارهی بنادر و دریانوردی خارگ چگونه است؟
ما در شهرداری و شورای شهر خارگ، مبنای عمل خود را هم‌افزایی و هم‌گرایی قرار داده‌ایم و در همین راستا به‌صورت مستمر جلسات هم‌افزایی بین بخشی را به‌منظور پیشبرد راهبرد اهداف خود برگزار می‌کنیم.
جزیره‌ی تاریخی خارگ علاوه بر بستر اقتصادی مناسبی که دارد، از جاذبه‌های گردشگری طبیعی و تاریخی خوبی نیز برخوردار است. برنامه‌ای برای جذب گردشگر دریایی در این جزیره ندارید؟
جزیره‌ی خارگ در خلیج فارس، آبراهی حائز اهمیت در منطقه‌ی خاورمیانه و آسیای غربی به شمار می‌رود. کشورهای مهمی اعم از عمان، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، ایران، عراق، عمان، بحرین و قطر در اطراف خلیج فارس وجود دارند.
آبراهه‌ی خلیج فارس در سطح بین‌المللی به‌موجب برخورداری از منابع نفت و گاز به طرز چشمگیری اهمیت دارد. خارگ از جزایر مهم و راهبردی ایران اسلامی به شمار می‌رود. جزیره‌ی خارگ در فاصله‌ی 38 کیلومتری بندر گناوه در خلیج فارس قرار دارد و به‌عنوان توابع استان بوشهر محسوب می‌شود. این جزیره به‌موجب وجود شرکت‌های نفتی گسترده نظیر قلات قاره، پتروشیمی خارگ و شرکت پایانه‌های نفتی از اهمیت اقتصادی فراوانی برخوردار است. همچنین این جزیره دارای قدمت تاریخی بسیار بالا و آثار باستانی زیادی است. سالیانه تعداد زیادی در قالب راهیان نور دریایی نیز از این جزیره بازدید می‌کنند.
چشم‌انداز شهرداری برای توسعه و آبادانی این جزیره چیست؟
مجموعه‌ی شورای اسلامی و شهرداری شهر خارگ در دوره‌ی ششم همواره تلاش کرده تا بتواند این ارتباط و تعامل را میسر سازد و در این راستا اقدامات خوبی انجام شده است.
نقش شهرداری خارگ در توسعه و آبادانی این جزیره بر همگان روشن بوده و شهرداری خارگ به‌عنوان یک نهاد مردمی نقش مهم و اثرگذاری را در پیشرفت و توسعه‌ی خارگ با تکیه بر مشارکت شهروندان ایفا می‌کند.
منابع درآمدی و اقتصادی همواره یکی از اصلی‌ترین چالش‌های مدیران شهری است. دولتمردان و نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی باید برای رفع این خلأ قانونی برنامه‌ی کلانی داشته باشند تا شهرداری‌ها بتوانند از بودجه‌ی دولتی سهمی داشته و کمبود منابع پایدار آن‌ها جبران شود. |