بندر و دریا | بسیاری از مردم ایران در نوروز امسال این فرصت را یافتند تا از محوطه‌ی بنادر مختلف کشور بازدید کنند؛ اتفاقی مهم و جذاب که هرچند در سال‌های اخیر در مواردی توسط سوی برخی بنادر شمالی و جنوبی صورت می‌گرفت، اما رویکرد قابل توجه بنادر در نوروز امسال، علاوه بر کمک به توسعه‌ی گردشگری ساحلی و دریایی، می‌تواند موجب ترویج فرهنگ دریایی در مردم ایران شود. شاید تصور اغلب مردم ایران از کشتی و دریانوردی، یک لنج چوبی یا قایق موتوری باشد؛ چراکه تا به امروز تعداد بسیار اندکی از مردم ایران این شانس را داشته‌اند تا یک کشتی اقیانوس‌پیما و فرایند تخلیه و بارگیری آن را از نزدیک ببینند. اگر بازدید از بنادر تداوم داشته باشد، می‌تواند اندک‌اندک تصور مردم ایران از کشتی و دریانوردی و بنادر را تغییر داده و منجر به تعمیق فرهنگ و نگرش دریایی در مردم ایران شود.
رسمی دیرینه در کشورهای دریایی دنیا
در بسیاری از کشورهای مدرن اروپایی و آسیایی، محوطه‌ی بنادر در برخی از روزهای سال یا تعطیلات آخر هفته برای بازدید عموم مردم باز است. در برخی کشورها نیز محدوده‌ی مشخصی از محوطه‌ی بنادر به‌طور دائمی برای بازدید مردم اختصاص یافته، به‌طوری‌که می‌توانند به همراه خانواده به تماشای فرایند تخلیه و بارگیری کشتی‌ها بنشینند و یا حتی در فاصله‌ی چند متری کشتی‌ها به ماهیگیری و تفریح بپردازند. تماشای عظمت و بزرگی کشتی‌های اقیانوس‌پیما برای همه‌ی مردم دنیا، جذاب و عجیب است، به‌طوری‌که به‌خودی‌خود یک جاذبه‌ی گردشگری و یک سرگرمی دریایی هفتگی ایجاد می‌کند. این‌گونه فعالیت‌ها کمکی است به توسعه‌ی فرهنگ دریایی در کشورها.
یکی دیگر از رسومی که در بنادر دنیا برای مردم رایج است، اجازه‌ی بازدید از محوطه‌ی داخل برخی از کشتی‌های اقیانوس‌پیما در یک محدوده‌ی زمانی مشخص است. مثلا با هماهنگی‌ای که از قبل با مالک یا فرماندهی کشتی می‌شود، اعلام می‌گردد که در یک یا دو روز مشخص، اجازه‌ی بازدید از داخل فلان کشتی اقیانوس‌پیما داده می‌شود و این موضوع از طریق رسانه‌های عمومی، اطلاع‌رسانی می‌شود. معمولا تعداد انبوهی از مردم برای چنین بازدیدهایی حضور می‌یابند که به آن‌ها اجازه‌ی بازدید از روبناسازی (سوپر استراکچر) شامل کابین‌های استراحت خدمه، ناهارخوری و رستوران، باشگاه ورزشی، پل فرماندهی و همچنین موتورخانه‌ی کشتی داده می‌شود. توضیحات تخصصی و پایش و مراقبت نیز توسط یکی از خدمه برای گرو‌ه‌های 20 نفره داده می‌شود. در برخی از مواقع نیز یک پذیرایی مختصر و ارزان در داخل رستوران کشتی از بازدیدکنندگان انجام می‌شود. این بازدیدها حتی بر روی کشتی‌های نظامی نیز رایج است.
مزایای عمده‌ی این دید و بازدیدها
برای چنین دید و بازدیدهایی می‌توان دو مزیت عمده برشمرد: 1 ـ رونق گردشگری ساحلی و دریایی: مسلما اطلاع‌رسانی از امکان بازدید از بنادر و کشتی‌ها در ایام خاص یا روزهای پایان هفته و تعطیلات، یک جاذبه‌ی خاص گردشگری ایجاد می‌کند که نه‌تنها مردم محلی، بلکه مردم سایر شهرها و استان‌ها را نیز برای سفر به سمت شهرهای ساحلی ترغیب می‌کند. 2 ـ عمق‌بخشیدن و ترویج فرهنگ دریایی در میان عامه‌ی مردم: چنین بازدیدهایی علاوه بر ایجاد یک خاطره‌ی دریایی شیرین، فضای مجازی و صفحات شخصی افراد را مملو از تصاویر و فیلم‌های دریایی می‌کند که به‌طور مضاعف باعث تبلیغ و ترویج فرهنگ دریایی می‌شود.
ضرورت مضاعف این بازدیدها در بنادر جنوبی
یکی از دغدغه‌های مهم حاکمیتی در دو دهه‌ی اخیر، توسعه‌ی سواحل جنوبی کشور به‌خصوص سواحل مکران بوده است. یکی از ابزارهای مهم توسعه این مناطق نیز توسعه‌ی گردشگری است که نیازمند ایجاد جاذبه‌های متعدد و متنوع در سواحل جنوبی است. ایجاد برنامه‌های منظم و دائمی بازدید از بنادر و کشتی‌های اقیانوس‌پیما می‌تواند یکی از این جاذبه‌های گردشگری در سواحل جنوبی باشد. به‌طور مثال، برنامه‌ریزی سازمان بنادر و دریانوردی و وزارت میراث فرهنگی و گردشگری برای بازدید از یک کشتی کروز مسافربری در بندر شهیدبهشتیِ چابهار در فصول پاییز و زمستان و ایام نوروز می‌تواند عاملی جذاب و منحصربه‌فرد در جذب گردشگر باشد. چنین فعالیت‌هایی می‌تواند به‌مرور، سفر به سواحل جنوبی را در برنامه‌ی گردشگری خانواده‌های ایرانی و همچنین در برنامه‌ی ثابت تورهای گردشگری قرار دهد. |