بررسی نمادهای شهری کشور ژاپن

رج کیوتو

برج کیوتو یک برج تفریحی است که در شهر کیوتو و مجاورت خلیج بیوا (Biwa) واقع شده است. این برج فولادی دارای ارتفاع کل 131 متر است که فاصله‌ی عرشه‌ی تفریحی آن 100 متر است. این برج سبک 800 تنی در بالای یک ساختمان 9 طبقه قرار دارد که یک هتل سه ستاره و چندین فروشگاه را در خود جای داده است. ساخت برج کیوتو در اوایل دهه‌ی 1960 پیشنهاد شد تا برنامه ساخت آن طوری تنظیم شود که تا هنگام بازی‌های المپیک تابستانی 1964 در توکیو تکمیل شود، ولی به دلیل برخی مشکلات در تصمیم‌گیری درباره ضرورت وجود این برج، ساخت آن در سال 1963 آغاز و در اواخر سال 1964 به پایان رسید، یعنی در حدود یک سال و نیم ساخته شد! ساختار داخلی برج کیوتو شامل حلقه‌های فولادی زیادی است که روی هم چیده شده و با ورق‌های فولادی سبک با ضخامت 12 ـ 22 میلی‌متر پوشانده شده است. بعد از آن ورق‌ها به هم جوش داده شده و به رنگ سفید رنگ‌آمیزی شده‌اند. طراحی کلی در‌نظر‌گرفته شده این بود که این برج به یک شمع ژاپنی شباهت داشته باشد. طراحی آن توسط گروهی از مهندسان و طراحان دانشگاه کیوتو به‌گونه‌ای انجام شده است که در برابر نیروهای زلزله و طوفان مقاوم باشد. رئیس بخش تجاری برج، تسویوشی تامورا، ادعا می‌کند که این برج می‌تواند در مقابل بادهایی با سرعت 201 مایل در ساعت (90 متر بر ثانیه) و در برابر زلزله به‌بزرگی بیشتر از 6 ریشتر مقاومت کند. این برج برای اولین‌بار در 28 دسامبر 1964 برای عموم باز شد. در اولین سال افتتاح آن، یک میلیون نفر از عرشه تفریحی برج بازدید کردند. هم‌اکنون بازدید از این برج، یکی از جاذبه‌های گردشگری کیوتو و از برنامه‌های ثابت تورهای گردشگری است. این برج بسیار ارزان و کم‌هزینه ساخته شد، به‌طوری ‌که مجموعا یک میلیون دلار در سال 1963 برای آن هزینه شد. یکی از علل تعیین ارتفاع برج، علاوه بر صرفه‌جویی هزینه، محدودیت‌های شهرداری کیوتو در آن زمان بود که به دلیل نگرانی از زمین‌لرزه‌های شدید ژاپن و ترس از فروریختن برج، ارتفاع ساختمان‌ها و برج‌ها محدود بود، ولی امروز با تکامل دانش و فناوری مهندسی در برابر زلزله، این نگرانی وجود ندارد. این برج به فاصله حدود 20 سال از پایان جنگ جهانی دوم و بمباران اتمی ژاپن ساخته شد تا نمادی از بازسازی و پیشرفت ژاپن پس از جنگ باشد. عرشه تفریحی این برج در ارتفاع 100 متری بوده و ظرفیت فروش بلیت و پذیرش هم‌زمان 500 نفر را دارد که توسط 9 آسانسور به این عرشه می‌رسند. در این عرشه، تلسکوپ‌های متعددی قرار دارند که نمای 360 درجه از شهر را فراهم می‌کنند و تمام شهر از آن ارتفاع، قابل رویت است. کوه‌های هیگاشیاما و آراشیاما به ترتیب در دو طرف شرقی و غربی و در یک روز روشن و آفتابی، برخی از ساختمان‌ها در شهر اوزاکا  در جنوب نیز قابل مشاهده هستند. در ساختمان 9طبقه‌ای که در زیر این برج قرار دارد، چهار طبقه اول این ساختمان چندین واحد تجاری دارد که سوغات ژاپنی، فروشگاه، کتاب‌فروشی و مرکز دندانپزشکی در آن‌جا وجود دارد. در زیرزمین آن یک مرکز تفریحی و آب‌درمانی از آب گرم کوه‌های آتش‌فشانی اطراف وجود دارد. طبقات پنج تا 9 این برج نیز شامل 160 اتاق برای هتل سه ستاره برج کیوتو است. بالای ساختمان و اطراف برج نیز رستوران گردان سه‌طبقه‌ای به نام Sky Lounge قرار دارد. کل فضاهای این برج طوری طراحی‌شده که برای معلولان و استفاده از صندلی ویلچر مناسب باشد. در شهرهای ساحلی ایران، مردم شانس کمی دارند که بتوانند از فراز یک برج بلند، شهر و مناظر اطراف را تماشا کنند؛ چراکه اصلا چنین تجربه‌ای در ایران وجود ندارد. چنین برج‌های ارزان‌قیمتی با ارتفاع 100 ـ 70 متر می‌توانند در همه شهرهای ساحلی ایران حتی شهرهای نسبتا کوچک نیز ساخته شوند و مردم محلی از درآمد ناشی از رونق گردشگری آن منتفع شوند.  

رج بندر هاکاتا (Hakata Port Tower)

این برج دارای ارتفاع 103 متر است که یک «عرشه تفریحی» در ارتفاع 73 متری دارد و در سال 1964 در مجاورت بندر هاکاتا ساخته شده است. 

برج شیشه‌ای بندر آکیتا (Akita Port Tower)

این برج، یک برج شیشه‌ای به ارتفاع 143 متر در مجاورت شهر آکیتا بوده و از شش هزار و 272  قطعه شیشه ضخیم در سال 1994 ساخته شده است. عمده کارایی این برج شامل دفاتر شرکت‌های تجاری است ولی در ارتفاع 100 متری این برج یک عرشه تفریحی 360 درجه وجود دارد که کاربری گردشگری دارد. هزینه ساخت این برج، 43/1 میلیارد دلار بوده که به‌طور کامل توسط 18 شرکت خصوصی بزرگ فعال در شهر آکیتا تامین شده و هم‌اکنون دفاتر آن‌ها در این برج مستقر است و بقیه واحدهای آن نیز به فروش رسیده است.

برج دریایی یوکوهاما (Yokohama Marine Tower)

این برج دریایی برای کنترل تردد کشتی‌ها در ورودی خلیج توکیو و در شهر یوکوهاما در سال 1961 (60 سال پیش) ساخته شده است. ارتفاع آن 106 متر بوده و به‌گونه‌ای تعیین شده است که امکان نظارت بر تردد کشتی‌ها تا انتهای خلیج توکیو را داشته باشد و یک ایستگاه رادیویی به‌منظور انجام ارتباطات دریایی در طبقه فوقانی آن مستقر شده است. در ارتفاع 100 متری این برج نیز یک عرشه تفریحی برای کاربری گردشگری در نظر گرفته شده است.  

شهر کوبه ژاپن، خواهرخوانده بندر عباس

کوبه (Kobe) ششمین شهر بزرگ ژاپن و مرکز استان هیوگو و قدیمی‌ترین بندر ژاپن است. مطابق مصوبه شورای شهر بندر عباس در سال 1399، خواهرخواندگی بندر عباس و شهر کوبه ژاپن تصویب شد. این دو شهر از نظر تراکم شهری و موقعیت جغرافیای شهری و باریک و کم‌عرض بودن شهر، مشابه هستند ولی متاسفانه این دو شهر از نظر چهره و زیبایی شهری و رونق گردشگری هیچ مشابهتی با هم ندارند. کوبه یک و نیم میلیون نفر جمعیت دارد و به دلیل کم‌عرض‌بودن شهر، دارای تعداد زیادی برج‌های مسکونی 35 طبقه و بلندتر است ولی در شهر بندر عباس علی‌رغم محدودیت شهری، نه‌تنها یک ساختمان بالای 10 طبقه وجود ندارد، بلکه در مرکز شهر و در نوار ساحلی، تعداد زیادی منازل قدیمی نسبتا مخروبه و قدیمی وجود دارد که به‌کلی چهره شهر را نازیبا کرده است. ضمن این‌که هنوز بندر عباس دارای یک سازه فاخر مهندسی به‌عنوان نماد شهری نیست، در حالی که وقتی نام کوبه در اینترنت جست‌وجو می‌شود، خیلی زود تصاویر زیبایی از برج زیبای کوبه با ارتفاع 108 متر نمایش داده می‌شود. واقعا چرا نباید بندر عباس به‌عنوان بزرگ‌ترین، مهم‌ترین و پرجمعیت‌ترین شهر ساحلی جنوب کشور یک نماد شهری آبرومند برای خود داشته باشد؟ چرا ما از دیدن تصاویر شهرهای ساحلی زیبای دیگر کشورها الگوبرداری‌ و ایده‌برداری نمی‌کنیم؟ در ادامه برای کمک به تنویر افکار مدیران شهرهای ساحلی و استفاده بهتر از این فرصت خواهرخواندگی با بندر عباس، به برخی از نمادهای مهم این شهر اشاره می‌شود.

برج بندر کوبه

برج بندر کوبه توسط شرکت Nikken Sekkei طراحی و در سال 1963 تکمیل شد. تعمیر و نگهداری کل تاسیسات از نوامبر 2009 آغاز شد و برج بندر کوبه از 12 ژانویه 2010 به دلیل بازسازی به روی مردم بسته شد. در 19 مارس 2010 برای عرشه تفریحی مورد بازسازی قرار گرفت و هفت هزار لامپ روشنایی LED به‌منظور ایجاد جلوه و زیبایی بیشتر بر روی آن نصب شد. برج بندر کوبه 108 متر ارتفاع دارد و در مجموع هشت طبقه است و اولین برج ساخته‌شده با استفاده از یک شبکه لوله هذلولی است. این برج توسط 32 میله فولاد قرمز احاطه شده است که نمادی از بازگشت کشتی‌های باستانی به ساحل است. برج بندر کوبه دارای دو ناحیه مجزاست. ناحیه پایینی و ناحیه گردشگری از هم جدا شده‌اند که به ترتیب دارای سه و پنج طبقه هستند. طبقه اول عمدتا برای فروش سوغاتی و رستوران است. دفاتر فروش بلیت و اطلاعات گردشگری در طبقه دوم واقع شده‌اند و طبقه سوم طبقه خروجی آسانسور و محل استقرار صفحه نمایش است. برای ناحیه گردشگری، طبقه اول دارای نمای هوایی از منطقه بوده و 75 متر از سطح زمین فاصله دارد. طبقه دوم این ناحیه، رصدخانه و طبقه سوم یک کافه‌رستوران چرخشی 360 درجه است که 20 دقیقه طول می‌کشد تا یک دور کامل بزند. سایر طبقات نیز برای تماشای محیط اطراف با امکانات ویژه است. 

پل آکاشی

پل آکاشی کای‌کیو، شناخته‌شده به نام «پل مروارید»، با دهانه مرکزی به طول هزار و ۹۹۱ متر بزرگ‌ترین دهانه مرکزی را در بین پل‌های معلق در اختیار دارد و در سال ۱۹۹۸ میلادی ساخته شده است. این پل با گذشتن از روی تنگه آکاشی، شهر کوبه در هونشو را به ایوایا در جزیره آواجی متصل می‌کند و برترین سازه مهندسی کشور ژاپن به حساب می‌آید. قبل از آکاشی، کشتی‌ها، مسافران را از این تنگه عبور می‌دادند و این آبراه خطرناک اغلب گرفتار طوفان‌های شدید می‌شد. داستان این پل به زمانی بازمی‌گردد که در تصادف دو کشتی مسافربری در سال ۱۹۵۵ بیش از یکصد کودک کشته شدند. بعد از این رویداد، دولت ژاپن تصمیم گرفت تا روش حمل‌ونقل دیگری را انتخاب کند و شجاعانه تصمیم به ساخت یک پل بلند گرفت. ساخت آکاشی در سال ۱۹۸۸ شروع شد و روند آن ۱۰ سال به طول انجامید. هزینه ساخت پل حدود 6/3 میلیارد دلار بود. دو میلیون کارگر در این 10 سال به‌سختی کار کردند تا پل آکاشی کای‌کیو در سال ۱۹۹۸ تمام شد. حدود 200 هزار تن استیل برای ساخت پل به کار رفته و کابل‌های نگهدارنده آن با آخرین تکنولوژی‌های روز قالب‌گیری شدند. پایه‌های این پل عظیم و تحسین‌برانگیز، ارتفاعی به طول ۳۰۰ متر دارند که تنها کمی کمتر از برج توکیو است. پل آکاشی طوری طراحی شده که بتواند در برابر بادهای قوی با سرعت ۸۰ کیلومتر در ساعت از اقیانوس آرام و زلزله‌هایی با قدرت 5/8 ریشتر مقاوم باشد. مهندسان برآورد کرده‌اند که این سازه می‌تواند تا ۲۰۰ سال بدون هیچ مشکلی استفاده شود. پل آکاشی کای‌کیو نه‌تنها یک سازه‌ی زیبا و تمام عیار است، بلکه معماری باشکوهی نیز دارد. مردم، آکاشی را پل مروارید می‌نامند، زیرا ۲۸ طرح گوناگون با رنگ‌های متنوع و متغیر از لامپ‌های متصل به کابل اصلی، آن را شبیه به یک رشته مروارید می‌کند. نورپردازی پل با توجه به فصل تغییر کرده و حتی گذر ساعت‌ها نیز آن را تبدیل به یک رنگین‌کمان زیبا می‌کند. حتی تورهایی برای بازدید از پل و کسب اطلاعات مفیدی درباره آن وجود دارند که شکوه این شگفتی مهندسی و افتخار ژاپن را برای گردشگران شرح می‌دهند. بعد از عبور از مسیر نگهداری پل می‌توان به بالای برج ۳۰۰ متری رفته و نماهای شگفت‌انگیزی از دریای وسیع، جزیره و خلیج را تماشا کرد. این پل سه دهنه دارد. دهنه‌ی مرکزی هزار و ۹۹۱ متر و دو قسمت دیگر نیز هر کدام ۹۶۰ متر است. این پل در کل سه هزار و ۹۱۱ متر درازا دارد. در واقع در طراحی‌ها دو دهنه با طول هزار و ۹۹۰ متر در کنار هم بودند ولی زمین‌لرزه کوبه در ۱۷ ژانویه ۱۹۹۵ دو دهنه را جابه‌جا کرد (در آن زمان فقط دو دهنه ساخته شده بود) طوری که یک متر به طول هر یک اضافه شد. همچنین برای این پل شاقول‌هایی طراحی شده که هنگام به‌وجودآمدن فرکانس تشدید، نیروها را تعدیل کنند. دو برج پشتیبان اصلی 8/282 متر از سطح آب ارتفاع دارند و پل در طول یک روز به علت گرما تا دو متر (هفت فوت) می‌تواند افزایش طول داشته باشد. برای هر تکیه‌گاه 350 هزار تن بتن استفاده شده است. کابل‌های فولادی شامل ۳۰۰ هزار کیلومتر سیم است. ضخامت هر کابل ۱۱۲ سانتی‌متر و شامل ۳۶ هزار و ۸۳۰ رشته سیم است. پل آکاشی کای‌کیو از هزار و ۷۳۷ لامپ برای روشنایی استفاده می‌کند که شامل هزار و 84 عدد برای کابل‌های اصلی، ۱۱۶ عدد برای برج‌های اصلی، ۴۰۵ عدد برای تیرها و ۱۳۲ عدد برای تکیه‌گاه‌هاست. روی کابل‌های اصلی سه لامپ تخلیه بزرگ با رنگ‌های قرمز، سبز و آبی تعبیه شده است. از نرم‌افزارهای کامپیوتری برای ترکیب‌بندی چندگانه رنگ استفاده شده است. در حال حاضر از ۲۸ الگو برای موقعیت‌هایی نظیر جشن‌های ملی و منطقه‌ای، روزهای خاطره‌انگیز و فستیوال‌ها استفاده می‌شود. این پل برای اهداف گردشگری نیز طراحی شده است؛ چراکه یک پل دو طبقه است که در طبقه زیرین آن امکان پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری برای افراد وجود دارد (البته با تهیه بلیت در یکی از طرفین پل). افراد با پیاده‌روی بر روی آن می‌توانند نمایی بسیار زیبا از تنگه آکاشی و خلیج اوساکا را مشاهده کنند. معماری و الگوی گردشگری این پل می‌تواند الگوی مناسبی برای تکمیل پل خلیج فارس بین جزیره قشم و بندر عباس باشد.

چرخ و فلک کوبه

بندر کوبه نیز همانند بسیاری از شهرهای ساحلی مهم دنیا دارای یک چرخ و فلک بلند و زیبا در مجاورت دریاست که دقیقا روبه‌روی برج بندر کوبه قرار گرفته و یک مجموعه گردشگری وسیع و خارق‌العاده را تشکیل داده است و کشتی‌های مسافربری نیز امکان پهلوگیری در کنار آن را دارند. قطر این چرخ و فلک 90 متر و فاصله بالاترین نقطه آن تا سطح دریا برابر 99 متر است. چرخ و فلک کوبه دارای 32 اتاقک و هر اتاقک دارای ظرفیتی برای چهار نفر است، یعنی در مجموع دارای ظرفیت 128 نفر است که در هر ساعت 700 نفر از آن استفاده می‌کنند. 

مجسمه‌ها

سه کشور هند، چین و ژاپن که سه کشور پرجمعیت در آسیا هستند، به دلیل باورهای مذهبی که دارند، تبحر و اصرار خاصی بر ساخت مجسمه‌های غول‌پیکر دارند.

1 ـ اوشیکو دای‌بوتسو (USHIKU DAIBUTSU) 

اوشیکو دای‌بوتسو به معنی زندگی خوب، یکی دیگر از مجسمه‌های بودایی و سازه‌های مستحکم در یکی از جزایر ژاپن است. این مجسمه به یاد بودا در سال ۱۹۹۳ به اتمام رسید. ارتفاع خود مجسمه،‌ ۵/۹۸ متر است، اما با احتساب پایه و جایگاه، ارتفاع آن به ۱۱۸ متر می‌رسد. تورهایی برای بازدید گردشگران در نظر گرفته شده که شامل بازدید از یک درخت ممنوعه است که این درخت، جایگاه سه هزار مجسمه طلایی بوداست. این مجسمه در شمال توکیو واقع شده و حداقل ۴۸ کیلومتر از پایتخت ژاپن فاصله دارد. درون مجسمه چهار طبقه متفاوت وجود دارد که بازدیدکنندگان می‌توانند از هر طبقه با آسانسور دیدن کنند. طبقه چهارم یک منظره زیبا از باغ‌های اطراف را به نمایش می‌گذارد و در طبقه سوم بیش از ۳۰ هزار مجسمه بودا قرار دارد. 

2 ـ مجسمه دای کانُن در پارکِ کیتانو میاکو (DAI KANNON)

مجسمه‌ی بزرگ دای کانُن که در این فهرست جای گرفته است، حدود 35 سال پیش ساخته و تکمیل شد؛ مجسمه‌ای با ۸۷ متر ارتفاع، که درست در مرکز یک پارک، در هوکایدو، قرار گرفته است. نام این پارک، کیتانو میاکو است و در شمال غربی شهر هوکایدو واقع شده است. هوکایدو، یکی از شهرهایی است که در شمالی‌ترین بخش مجمع‌الجزایر ژاپن قرار دارد. 

ـ مجسمه دای کانُنِ سندای (SENDAI DAIKANNON)

مجسمه‌ی کانُن موجود در شهر سندای، یک مجسمه بودایی دیگر است که در ژاپن ساخته شده است. این مجسمه‌ی بلند و سفیدرنگ ۵/۹۸متری، درست مثل یک نگهبان، بر کل شهر سندای، مشرف و نظاره‌گر است. شهر سندای به هیچ‌کدام از شهرهای معروف و بزرگ ژاپن نزدیک نیست، اما با این حال، دارای یکی از بلندترین مجسمه‌های دنیاست و یک جاذبه گردشگری محسوب می‌شود. می‌توان با استفاده از آسانسوری که درون مجسمه تعبیه شده، به یک نمای زیبا از شهر دست یافت. این الهه یک کوزه را در دست چپ برای جاری‌کردن آب حکمت و همچنین یک گوهر را در دست دیگر برای تحقق‌بخشیدن به آرزو‌ها نگه داشته است. در اطراف این مجسمه، مجموعه‌های گردشگری بزرگی شکل گرفته است، از قبیل هتل 10 طبقه، شهربازی سرپوشیده، پارکینگ‌ بزرگ و تورهای گردشگری متعدد برای جنگل‌های اطراف و چشمه‌های داغ آب معدنی آتش‌فشانی.  

4 ـ کانُنِ غول‌پیکر صلح جهانی

 (WORLD PEACE GIANT KANNON) 

این کانُن، یک الهه ژاپنی است که چینی‌ها به آن گوآنین می‌گویند و به‌عنوان الهه رحمت و بخشش شناخته می‌شود. با این‌که این مجسمه، بزرگ‌ترین کانُن موجود بر روی زمین نیست، اما کانن غول‌پیکر، بلندترین نمونه در جزیره آواجی ژاپن است. این مجسمه با ۷۹ متر ارتفاع درست مثل یک فانوس دریایی عظیم، بر فراز سواحل اوزاکا ایستاده است. مجسمه بر روی بام ۲۰متری یک ساختمان پنج طبقه قرار دارد که به‌طور مرتب توسط گردشگران مورد استفاده قرار می‌گیرد. جزیره آواجی در بین جزایر ژاپن کمتر مورد صدمه‌ی سونامی قرار گرفته است و مردم محلی وجود مجسمه بودا در کنار دریا را عامل این پدیده می‌دانند.

چرا شهرهای ساحلی ایران باید دارای نمادهای فاخر و مرتفع شهری باشند؟

حداقل به پنج دلیل می‌توان درک کرد که ساخت نمادهای فاخر شهری در شهرهای ساحلی شمال و جنوب ایران، امری واجب است: 

1ـ ایجاد شناسنامه و نماد ویژه برای هر یک از شهرهای ساحلی: یک سؤال قدیمی و بی‌پاسخ! اگر یک گردشگر خارجی یا ایرانی مثلا به شهرهای ساحلی شمالی بندر ترکمن، بابلسر، محمودآباد، چالوس، رامسر، انزلی و آستارا سفر کند، از چه نمادهایی عکس یادگاری بگیرد تا نشان دهد که در این شهرها بوده است؟! آسمان و دریا که همه‌جا یک رنگ است. یا اگر کسی به شهرهای جنوبی ایران مانند خرمشهر، بوشهر، بندر عباس، جاسک و چابهار سفر کند، برای نشان‌دادن سفر به این شهرها باید از چه نمادهایی عکاسی کند تا شناسنامه و نماد این شهرها باشد؟ همین یک سؤال بدیهی ولی بی‌پاسخ به‌خوبی نشان می‌دهد که ایران تا چه حدی از تفکرات مهندسی و نمادسازی در حوزه گردشگری در چند دهه گذشته غفلت کرده است. 

2 ـ امکان تماشای شهر از ارتفاع بالا: معمولا هنگام پرواز با هواپیما از بالای شهرهای ساحلی ایران یا تصاویر گرفته‌شده از کوآدکوپترها، از زیبایی این شهرها متحیر می‌شویم، به‌گونه‌ای که باورش سخت است که این‌ها شهرهای ایران هستند. یکی از علل این تعجب این است که مردم ایران شانس خیلی کمی دارند تا بتوانند منظره شهرهای زیبای ساحلی و دریا را از یک ارتفاع بلند تماشا کنند، چون معمولا سازه مرتفعی برای بازدید عموم وجود ندارد. نمادهای فاخر شهری معمولا این امکان را نیز فراهم می‌کنند؛ چراکه معمولا دارای ارتفاع 70 متر تا بیش از 800 متر (برج خلیفه دوبی) هستند و همچنین اغلب نمادها بر روی زمین‌های مرتفع یک منطقه (در صورت وجود) احداث می‌شوند تا نمای بهتری بر روی شهر داشته و از نقاط مختلف شهر نیز قابل رویت باشند.  

3 ـ در همه‌ی کشورهای دنیا به ساخت نمادهای شهری به‌عنوان یک «هزینه اضافی» و یک کار «غیر ضروری و بدون اولویت» نگاه نمی‌کنند، بلکه به‌عنوان یک «سرمایه» و یک کار «ضروری و واجب» نگاه می‌کنند؛ زیرا همواره نمادهای شهری فاخر دنیا عامل جذب درآمد و تولید ثروت ملی هستند که در کنار آن‌ها صدها واحد تجاری و خدماتی از قبیل مراکز گردشگری، پارک‌ها، شهربازی، رستوران‌ها، کافه‌ها، سوپرمارکت‌ها، هتل‌ها، آکواریوم‌های بزرگ و شرکت‌های تورگردانی متعددی شکل می‌گیرند و این‌طور کل اقتصاد و اشتغال یک شهر یا منطقه را متحول می‌کنند. شهرهای ساحلی شمال ایران به دلیل آب‌وهوای مناسب و مجاورت با شهرهای پرجمعیت ایران مانند تهران، کرج، مشهد، تبریز و... دارای مسافران زیادی در فصل‌های گرم و تعطیلات هستند، ولی به همین تعداد مسافران می‌توان خدمات گردشگری متنوع‌تر و مدرن‌تری ارائه کرد. برخی تصاویر نامناسب از شلوغی و نامرتب‌بودن سواحل شمالی در تابستان و عید به‌خوبی نشان می‌دهد برای بهبود ارائه خدمات گردشگری به این حجم زیاد مسافران باید امکانات مدرن‌تری همانند نمادهای شهری ایجاد کرد و به همان نسبت، درآمد گردشگری و میزان اشتغال را افزایش داد. در شهرهای شمالی، از محل درآمد گردشگری فعلی این شهرها و همچنین مشارکت بخش خصوصی می‌توان هزینه‌های ساخت یک یا چند نماد شهری معتبر و خاص را تامین کرد و ارزش افزوده‌ی مضاعفی ایجاد کرد. در شهرهای ساحلی جنوبی این وضعیت بسیار وخیم‌تر است، چراکه به دلیل فقدان جاذبه‌های گردشگری مناسب و متعدد، اصولا درآمد گردشگری بسیار ناچیزی دارند. در این شهرها نیز ایجاد سازه‌های فاخر مهندسی از ضرورت‌های توسعه و آبادانی این مناطق است. در اغلب شهرهای ایران که سعی شده یک نماد مرتفع و معتبر ساخته شود، یک سازه‌ی حداکثر 15 ـ 10 متری در وسط یک میدان ساخته شده که نه دسترسی به آن به‌راحتی ممکن است، نه زیبایی خاصی دارد و نه به‌عنوان یک مجموعه گردشگری شناخته می‌شود. اگر شرکت‌های بزرگ خصوصی و دولتی منتفع از سواحل جنوبی (مانند شرکت‌های بزرگ پتروشیمی و پالایشگاهی، شیلات، بنادر، فلزات و...) سهم ناچیزی از درآمد خود را در این سواحل سرمایه‌گذاری کنند، به‌مرور این محرومیت‌ها کاهش خواهد یافت. 

4 ـ تغییر چهره شهرها: یکی از مهم‌ترین کارکردهای نمادهای شهری و مجموعه‌های مدرن جانبی آن، تغییر چهره‌ی شهرهای ساحلی است که در مواردی چهره‌ای فقیرانه و غیر مدرن دارند. ضرورت این تغییر چهره در شهرهای ساحلی جنوبی دوچندان احساس می‌شود. هر یک از شهرهای ساحلی باید با توجه به جمعیت و دورنمای تعریف‌شده برای جذب گردشگر، اقدام به طراحی نمادهای خاص شهری متناسب با موقعیت جغرافیایی و فرهنگ و تاریخچه منطقه خود کرده و برای تغییر چهره‌ی این شهرها اقدام کنند. استانداری‌ها، فرمانداری‌ها، شهرداران، اعضای شورای شهرها و نخبگان شهرهای ساحلی باید به‌منظور تحقق این امر تلاش کنند.        

5 ـ توسعه زیرساخت‌ها: نمادهای شهری به توسعه زیرساخت‌های شهری نیز کمک می‌کنند. مثلا برای دسترسی آسان و سریع به یک نماد شهری فاخر و معتبر که شهرت ملی (و احیانا بین‌المللی) دارد، طبیعتا راه‌های جاده‌ای منتهی به آن شهر و منطقه توسعه خواهند یافت و به‌طور کلی پایش وضعیت آن منطقه جزء دغدغه‌ی مدیران استانی و کشوری خواهد شد.   |