بندر چابهار در مسیری فوقالعاده و در نزدیکی کشورهای افغانستان و پاکستان است و برای ترانزیت کالا اهمیت زیادی دارد. این بندر در سال 1399 شاهد سرمایهگذاری داخلی و خارجی بهمنظور تسریع در تخلیه و بارگیری کالا، ارتقای ظرفیت ترانزیتی، افزایش ظرفیت پذیرش کشتی و... بوده است.
بهگفتهی بهروز آقایی، مدیرکل بنادر و دریانوردی استان سیستان و بلوچستان، بندر چابهار در سال گذشته در زمینه واردات کالاهای اساسی رشد ۸۳ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل را تجربه کرده است. رکورد بارگیری روزانه ۱۵ هزار و 500 تن کالا (مواد معدنی) به کشتی، تخلیه و حمل یکسره روزانه 11 هزار تن کالای فله از کشتی و ارسال به مقاصد مصرف و رکورد روزانه تخلیه و حمل یکسره چهار هزار و ۲۰۰ تن کالای کیسهای از یک شناور در یک روز، بخشی دیگر از اقدامات ثبتشده در بندر چابهار طی سال 1399 بودهاند.
همچنین در سال گذشته، صادرات این بندر، رشد 43 درصدی و ترانزیت رشد ۸۲ درصدی را تجربه کرده است بهطوری که سهم ۵۶ درصدی ترانزیت از کل عملیات کانتینری برای این بندر به ثبت رسیده است.
سال 1399 برای اولینبار با صادرات محصولات شیلاتی تولیدی استان به کشورهای شرق دور از طریق بندر چابهار همراه بود. افزایش ۴۷ درصدی درآمد بندر در سال 1399 و افزایش وصول ۷۱ درصدی نیز در همین سال محقق شد.
به گفتهی مدیرکل بنادر و دریانوردی استان سیستان و بلوچستان، تصویب تخفیفات و مشوقهای سرمایهگذاری و بازاریابی هدفمند و منسجم در راستای جذب سرمایهگذاری، منجر به جذب بیش از یک هزار و 307 میلیارد تومان سرمایهگذاری داخلی و خارجی بخش خصوصی در سال 1399 شده است. این قراردادهای سرمایهگذاری در زمینه احداث مخازن نفتی، احداث انبار نگهداری کالا، احداث مخازن پتروشیمی، مواد معدنی، تولیدی و خدماتی منعقد شدهاند. این طرحها با اهداف مختلفی در دست اجرا هستند. از این میان میتوان به تسریع در تخلیه و بارگیری کالا، ارتقای ظرفیت ترانزیتی و افزایش ظرفیت پذیرش کشتی، نگهداری استاندارد کالا، افزایش ظرفیت مخازن، استانداردسازی و رقابتپذیری صادرات اشاره کرد. ساختوسازهای انجامشده اما در زمینه اشتغالزایی نیز موثر بودهاند و زمینه اشتغال یکهزار نفر در دوره ساختوساز و ۸۲۰ نفر در دوره بهرهبرداری فراهم شده است.
در سفری که وزیر راه و شهرسازی در آبانماه سال گذشته به بندر چابهار داشت، عملیات اجرایی چند طرح سرمایهگذاری آغاز شد. چندین پروژه نیز افتتاح و بهرهبرداری شدند. این پروژهها عمدتا زیرساختی در زمینه ایجاد و ارتقای ظرفیت پایانه کانتینری، کانتینر یخچالی، باسکول و توزین الکترونیکی، تعمیرگاه تعمیر و نگهداری تجهیزات استراتژیک، برقرسانی، آبرسانی و خدماتی در طرح توسعه بودند.
همچنین 47 پروژه عمرانی و تجهیزاتی به ارزش یکهزار و ۱۰ میلیارد تومان و ۲۱ پروژه سرمایهگذاری به مبلغ دو هزار و ۱۹ میلیارد تومان احداث و بهرهبرداری شدند.
یکی دیگر از دستاوردهای این ادارهکل در سالی که گذشت، طرح توسعه بندر شهیدبهشتی با احتساب احداث سیلوی غلات ۱۰۰ هزارتنی و احداث کریدور لجستیکی بندر شهیدبهشتی به ارزش ۹ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان بود. با اجرای این پروژههای زیرساختی و سرمایهای، برای چهار هزار و 120 نفر شغل ایجاد شده است.
طی سال 1399، در راستای ایفای نقش مسئولیتهای اجتماعی سازمان بنادر و دریانوردی در بندر چابهار و با هدف تعامل شهر و بندر، اجرای عملیات کریدور لجستیکی بندر شهیدبهشتی آغاز شد.
هدف این پروژه، تسهیل تردد و کاهش ترافیک خروجی بندر، اتصال طرح توسعه بندر شهیدبهشتی به شبکه راه و راهآهن اصلی، جلوگیری از تصادفات و تعارضات حملونقل شهری و همچنین ایجاد مسیر کریدور خطوط انتقال مواد نفتی و پتروشیمی است.
از دیگر اقدامات انجامشده در سال 1399 در بندر چابهار میتوان به استفاده از مصالح و تکنیکهای نوین عمرانی و متناسب با اقلیم منطقه، اتمام فرایند مطالعات 12 پروژه و آغاز عملیات اجرایی آنها و کمترین ساختوساز غیر مجاز در سواحل استان با پایش، گشت و بازرسیهای مشترک و مداوم در راستای حفظ و صیانت از سواحل اشاره کرد.
در حوزه فنی و مهندسی، ارتقای فرایند نگهداری و تعمیر شناورهای چابهار، جذب، پرورش، حفظ پرسنل فنی بومی، کاهش برونسپاری تعمیرات تخصصی، راهاندازی سیستم اتوپایلوت شناور ناجی توسط پرسنل بومی برای اولینبار در سازمان بنادر، تغییر سیستم کنترل جرثقیل 150LHM از LICCON به FATAK با استفاده از توان متخصصان انجامشده و کاهش هزینههای جاری و سرمایهای به میزان چهار درصد را در پی داشته است.
از دیگر اقدامات شاخص میتوان به تامین و ورود چهار دستگاه تجهیزات استراتژیک شرکت هندی به ارزش ۱۶ میلیون دلار اشاره کرد. این چهار دستگاه شامل دو دستگاه جرثقیل موبایل ساحلی ۱۴۰ تنی به ارزش 5/8 میلیون دلار و دو دستگاه جرثقیل ساحلی ۱۰۰ تن به ارزش 5/7 میلیون دلار بوده است. این تجهیزات در دو بخش به بهرهبرداری رسید. بخش اول تجهیزات در بهمنماه 1399 با حضور معاون اول رئیسجمهوری و دومین محموله نیز روز یکم فروردین سال جاری وارد بندر شد.
پوشش کامل رادیویی سواحل مکران در منطقه A1 دریایی بر اساس الزامات و مطابق با استانداردهای بینالمللی و احداث مراکز فرعی جستوجو و نجات دریایی در بندر صیادی پسابندر، بخش دیگری از دستاوردهای ادارهکل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان در سال گذشته بود که آنها هم در بهمنماه 1399 و با حضور معاون اول رئیسجمهوری آغاز شدند. آغاز عملیات اجرایی این پروژهها در راستای افزایش ایمنی دریانوردی و ارائه خدمات بهینه دریانوردی
به شناورها بود.
همچنین در بندر شهیدبهشتی، اقداماتی در زمینه ارتقای توان عملیاتی بندری با ایجاد، ارتقا و افزایش ظرفیت پذیرش کشتی، کالا و کانتینر انجام شده است. این اقدامات در راستای بهرهمندی حداکثری از توسعه، قابلیتهای بندر چابهار و پسکرانه لجستیکی و بهمنظور افزایش رضایتمندی صاحبان بار و کالا بوده است. یکی از مواردی که به رونق ترانزیت و صادرات کالاهای فاسدشدنی کمک میکند، پایانه کانتینر یخچالی است که تاثیر مهمی نیز در تنوع کالاهای واردشده به بندر دارد. بندر چابهار در این راستا پایانهکانتینرییخچالی با ظرفیت 850 TEU کانتینر در سال گذشته را احداث کرده است.
در حوزه دریایی نیز در سال 1399، اقداماتی چون کاهش زمان واکنش عملیات جستوجو و نجات دریایی با پیادهسازی طرح همیار ناجی در سواحل شرق و غرب استان، ارتقای ایمنی دریانوردی و افزایش رضایتمندی خطوط کشتیرانی با ترمیم پیچ آبراه بندر شهیدکلانتری از 25 درجه به 9 درجه انجام
گرفته است.
بهگفتهی بهروز آقایی، با وجود شرایط متاثر از کرونا، تحریمهای ظالمانه و تغییرات نرخ ارز، فعالیت کارگاههای عمرانی با نظارت و رعایت پروتکلهای بهداشتی ادامه دارد و با کنترل و کاهش انحراف پیشرفت واقعی پروژههای مطالعاتی و اجرایی نسبت به پیشرفت برنامهای، عملیات اجرایی برخی از پروژههای در دست اقدام با پیشرفت فیزیکی، جلوتر از برنامه زمانبندیشده نیز همراه بوده است.