تاریخ پرسابقه‌ی دریانوردیِ ایرانیان در دوره‌های مختلف، و حضور جدی و فعال آنان در حوزه‌های دریایی، بندری و کشتیرانی، رویدادهای مهمی را از سر گذرانده است که حفظ، نگهداری و ثبت آن‌ها میراث ارزشمندی است برای آیندگان. از آن‌جایی که «بندر و دریا» خود را موظف به تدوین و گردآوری رویدادهای دریایی و بندریِ ایران می‌داند، از این شماره، با مراجعه به کتب، فرهنگ‌ها و مجلات تاریخی و در راس آن‌ها مجموعه‌ی ابتکاریِ «روزنمای دریایی و بندری ایران » که در دو سال اخیر چاپ و منتشر شده است، این تاریخ پربار را روایت می‌کند و آن‌ها را به‌طور کوتاه توضیح می‌دهد. برخی رویدادهای مهم بندری و دریایی در دی‌ماه، پیش روی شماست.
سوم دی‌ماه 1365
اولین عملیات دریایی غواصی در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران
عملیات کربلای 4 در سوم دی‌ماه 1365 و در جنگ عراق با ایران به فرماندهی سپاه پاسداران انجام گرفت. هدف این عملیات به‌نوعی آماده‌سازی مقدمات فتح بصره به دست نیروهای مسلح ایران بود. غواصان آموزش‌دیده و باشجاعت دل به دریا زدند و تا نزدیکی هدف پیش رفتند، اما متاسفانه عملیات لو رفت و موفقیت‌آمیز نبود؛ و این تمام ماجرا نبود. در این عملیات، غواصان بسیاری مفقودالاثر شدند و حدود 30 سال بعد، در اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۴، پیکر 175 شهید غواص به کشور بازگردانده شد. پیکر آن‌ها با دست‌ها و یا با پاهای بسته‌شده در یک گور دسته‌جمعی دفن شده بود!
یازدهم دی‌ماه
روز ملی دریای مکران
همل جییند (Jiyand e Hammal) از قهرمانان گمنام تاریخیِ بلوچستان است. از چند روایت به‌جامانده از آن دوران، این‌طور برمی‌آید که گویا او هم‌زمان با سلسله صفویه در قرن شانزدهم میلادی زندگی می‌کرده است، اما تولد و وفاتش به‌درستی مشخص نشده است. او که از خاندان دلیران و امیران بوده، پس از پدر به امیری شهرهای ساحلی مکران می‌رسد. اقامت همل بیشتر در شهرهای ساحلی نزدیک به تیس بوده و مهم‌ترین اتفاق زندگی‌اش، در نبردهای طولانی با پرتغالی‌ها بوده است. در واقع،پرتغالی‌ها اولین استعمارگرانی بودند که از راه دریا وارد منطقه بلوچستان شدند؛ هرچند که در ابتدا به‌صورت تاجر وارد این منطقه شدند، اما با حمله به مردم ناراضی از زیاده‌خواهی آنان، اهداف خود را رو کردند. همل وقتی از این موضوع باخبر شد، به نبرد آن‌ها رفت و هدف او بیرون‌‌کردن پرتغالی‌ها از مکران بود. پرتغالی‌ها در این نبرد دو راه پیش پای همل می‌گذارند: یا ازدواج با یک دختر پرتغالی و یا کشته‌شدن؛ که او راه دوم را برمی‌گزیند. بنا به روایتی، به پاس تمام تلاش‌های او، روز یازدهم دی‌ماه را روز ملی دریای مکران نام‌گذاری کرده‌اند.
دوازدهم دی‌ماه 1391
به‌آب‌اندازی نخستین اتوبوس دریایی شمال کشور
در این تاریخ نخستین اتوبوس دریایی شمال کشور، با مجوز سازمان بنادر و دریانوردی، در بندر امیرآباد آب‌اندازی شد. محدوده حرکت این اتوبوس دریایی از شرقی‌ترین نقطه دریای مازندران تا غربی‌ترین نقطه آن در نظر گرفته شده بود. هرچند راه‌اندازی اتوبوس‌های دریایی و تردد در دریای مازندران از سال‌ها پیش مطرح شده بود، ولی تا آن زمان منحصر به قایق‌های کوچک و تفریحی در محدوده شهرهای بندری بود؛ و این مهم سرانجام در این تاریخ با موفقیت انجام گرفت. به‌کارگیری این شیوه باعث اشتغال نیز شده است و البته برای مشکل ترافیکی استان‌های ساحلی کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. علاوه‌برآن، جاذبه تفریحی و توریستی نیز به همراه داشته است.
سیزدهم دی‌ماه 1390
تاسیس انجمن مهندسی سواحل و سازه‌های دریایی
انجمن مهندسی سواحل و سازه‌های دریایی ایران، که با شماره ثبت 33070 در سیزدهم دی‌ماه 1390 تاسیس شده است، موسسه‌ای غیرانتفاعی است. این انجمن مردم‌نهاد، از مهندسان، متخصصان، دانش‌پژوهان و استادان دانشگاه‌های کشور تشکیل شده است و در زمینه سواحل، بنادر و سازه‌های دریایی فعالیت می‌کند. هدف این موسسه ایجاد حلقه ارتباطی بین سازمان‌ها و نهادهای دولتی، شرکت‌های مهندسان مشاور، دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی در عرصه داخلی و بین‌المللی است. اعضای آن دارای سال‌ها تجربه علمی، تخصصی و اجرایی در زمینه مهندسی سواحل و سازه‌های دریایی هستند. در حال حاضر، این انجمن تحت نظارت کمیسیون انجمن‌های علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
شانزدهم دی‌ماه 1388
آغاز فعالیت سومین خط کانتینربر جهان در بندر بوشهر
در این تاریخ شرکت «CMA CGM»، که از خطوط بزرگ کانتینری دنیاست و دارای یک خط کشتیرانی فرانسوی نیز هست، پس از ماه‌ها بررسی بندر بوشهر، برای برقراری سرویس در این بندر اعلام آمادگی کرد. تا سال 1388، بوشهر بر روی توان رقابتی‌اش به‌شدت کار کرده بود. نماینده این شرکت نیز در مراسم افتتاح گفته بود که بوشهر در سال‌های اخیر زیرساخت‌های مناسب و قابل‌اطمینانی را آماده کرده است که برای برقراری این سرویس مناسب به نظر می‌رسد. و این خود دلیلی برای انتخابش شد.
شانزدهم دی‌ماه 1396
برخورد نفتکش سانچی با کشتی کریستال
حادثه‌ی نفتکش سانچی، حادثه تصادف دو کشتی در آب‌های چین بود، اما نه به این سادگی! این حادثه‌ی غم‌انگیز که در تاریخ شانزدهم دی‌ماه 1396 رخ داد، ملت ایران را عزادار کرد. سانچی از عسلویه حرکت کرده بود و قرار بود برای تحویل محموله‌ای وارد کره جنوبی شود و البته تحت پرچم پاناما بود. این کشتی در مسیرش با یک کشتی فله‌بر چینی به نام کریستال برخورد کرد. محموله‌ی سانچی نفت فوق سبک و میعانات گازی بود که باعث شد این کشتی زودتر از حد انتظار آتش بگیرد، اما کریستال بدون آسیب جدی توانست از این مخمصه بیرون برود و تمام سرنشینان آن نیز جان سالم به در بردند، اما سرنوشت تلخی در انتظار سرنشینان کشتی سانچی بود. اگرچه هر 32 نفر سرنشین این کشتی در حادثه جان باختند، اما فقط پیکر سه تن از آنان تحویل خانواده‌هایشان شد و 29 نفر دیگر مفقودالاثرند.
بیستم دی‌ماه 1396
برخورد ناوشکن دماوند با موج‌شکن شرقی بندر انزلی
در بیستم دی‌ماه 1396 ناوشکن دماوند با موج‌شکنی در بندر انزلی برخورد کرد. این حادثه در پی طوفان شدیدی که در دریای خزر حکم‌فرما بود روی داد. این ناوچه دومین کشتی جنگی کلاس موج است که البته در اواخر سال 1393 به ناوگان شمال نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران پیوست. هرچند در ابتدا خسارات وارده به این ناو جزئی برآورد می‌شد، اما این ناوچه‌ی گران‌قیمت، 18 روز بعد، با غرق‌شدن در دریای خزر، زندگی‌اش به پایان رسید. تصاویری که از این ناوچه پخش شد، غرق‌شدن غم‌انگیز آن را نشان می‌داد و این پایان کار این ناوچه پس از سه سال بود.
بیست‌و‌دوم دی‌ماه 1388
ورود اولین کشتی کانتینری سه هزار TEU به بندر بوشهر
کشتی تجاری کانتینری «HANSA INDIA» اولین کشتی به‌لحاظ تعداد کانتینر و دومین کشتی از نظر ابعاد بود که در این تاریخ به بندر بوشهر وارد شد. این کشتی ۲۴۳ متر طول، ۳۲ متر عرض و ۳/۱۰ متر آبخور دارد. مبدا این کشتی بندر عباس بود و پس از اتمام عملیات تخلیه، به‌سوی بندر بوشهر روانه شده بود. زیرساخت‌های مناسبی که طی سال‌ها در این بندر ایجاد شده است، امکان تردد به این بندر جنوبی را تسهیل می‌کند.
بیست و چهارم دی‌ماه 1317
تصویب آیین‌نامه بندری ایران از سوی هیئت وزیران
هیئت وزیران در جلسه‌ای که در بیست‌وچهارم دی‌ماه 1317 برگزار شد، پیرو پیشنهاد شماره 8785 وزارت راه، آیین‌نامه بندری ایران را تصویب کرد. این آیین‌نامه شامل 12 فصل و 64 ماده بود. در این تصویب‌نامه مقرر شده بود در بنادری که وزارت راه نماینده مستقیم ندارد اداره‌کل گمرک به نمایندگی از طرف وزارت راه مجری آن باشد و از طریق نیروهای محلی آموزش‌های لازم را نیز در این بنادر انجام بدهد. فصل‌های این آیین‌نامه عبارت‌اند از: اختیارات اداره بنادر و وظایف کارکنان بندرها، دریاییان، کشتی‌سازی و ترتیب به‌کار‌انداختن وسایط نقلیه بارکشی آبی، راهنمایی، تشریفات بهداری و قرنطینه در موقع ورود و خروج کشتی‌ها، ورود کشتی‌ها و کلیه وسایط بارکشی آبی، حرکت کشتی‌ها، مراوده ماموران دولت و اشخاص با کشتی‌های وارد به هر بندری، مواد محترقه و مشتعله و آتش‌گیری (حریق)، مقررات متفرقه، مقررات حرکت و سیر کشتی‌ها در رودخانه‌ها و کانال‌ها و خورها (خلیج کوچک)، و مجازات‌ها.
بیست و ششم دی‌ماه 1388
راه‌اندازی سامانه مکانیزه امور شرکت‌ها در بندر بوشهر
سامانه مکانیزه امور شرکت‌ها و موسسات کارگزاری ترابری دریایی در بندر بوشهر در این تاریخ راه‌اندازی شد. این سامانه، در راستای اجرایی‌کردن اهداف دولت الکترونیک، با سرمایه‌گذاری مستقیم سازمان بنادر و دریانوردی ایجاد شد. سامانه مکانیزه باعث ارتقای توانایی شرکت‌ها در استفاده از فناوری اطلاعات می‌شود. با بهره‌گیری از این سامانه، رسیدگی به درخواست‌های متقاضیان و اخذ مجوز شرکت‌های کارگزاری ترابری دریایی سرعت بیشتری می‌گیرد. امور مربوط به اخذ مجوز یا سایر موارد مرتبط با شرکت‌ها از طریق آدرس وبگاه به نشانی
http://aca.pmo.ir قابل انجام و پیگیری است.|